ไก่ชน ปศุสัตว์แห่งเกมกีฬาไทย สร้างอาชีพ มีรายได้ ใช้เป็นอาหาร นำความสำราญสู่ชนบท
หลายคนอาจมองว่า การชนไก่เป็นเรื่องของการพนัน แต่จริง ๆ แล้วกว่าจะเลี้ยงไก่มาออกชนได้สักตัวหนึ่ง ต้องใช้เวลานานเป็นปี ทั้งยังต้องเลี้ยงและมีการฝึกซ้อมอย่างดีถึงจะนำมาชนได้ ซึ่งการแข่งขันในเกมกีฬานี้ก็มีการเดิมพันหรือติดปลายนวมกันเป็นเรื่องธรรมดา เพื่อสร้างความสนุกสนานให้กับผู้เลี้ยงและผู้ชม เป็นความท้าทายและสร้างความบันเทิงของผู้คน โดยเฉพาะในชนบทที่มีความบันเทิงให้เข้าถึงได้ไม่มากนักและไก่ชนก็เป็นชนิดหนึ่งที่ไม่ว่าอยู่ที่ไหน ห่างไกลเพียงใดก็สร้างความบันเทิงจากการชนไก่ได้ไม่ยากเลย
ผู้คนในชนบทเกือบทุกพื้นที่ต่างเลี้ยงไก่พื้นเมือง หรือไก่ชนติดบ้านเอาไว้ ส่วนหนึ่งก็เพื่อเป็นสัตว์เลี้ยงที่ช่วยสร้างความเพลิดเพลินใจและทำให้สถานที่มีชีวิตชีวา และไก่เลี้ยงไว้ยังนำมาเป็นอาหาร เป็นแหล่งอาหารโปรตีนคุณภาพดีที่ผู้คนเข้าถึงได้ง่าย สุดท้ายก็เลี้ยงไว้เพื่อการแข่งขันเป็นเกมกีฬา โดยมีการคัดเลือกฝึกฝนถึงนำไปออกชนได้ ตรงนี้ก็ได้สร้างความสนุกสนานเพลิดเพลินให้ผู้คนอย่างต่อเนื่องตั้งแต่อดีตกระทั่งปัจจุบัน
มุงมองของ ประธานธนินท์ เจียรวนนท์ ประธานอาวุโส เครือเจริญโภคภัณฑ์ ซึ่งเป็นผู้หนึ่งที่ชื่นชอบกีฬาไก่ชนและมีส่วนการพัฒนาวงการไก่ชนไทยให้มีความเจริญก้าวหน้าอย่างต่อเนื่อง ในการเลี้ยงไก่ชน ไก่ชนหรือไก่พื้นเมืองจริง ๆ แล้วก็เป็นเหมือนกับตู้เย็นเคลื่อนที่ เป็นตู้เย็นที่มีชีวิตของเกษตรกรที่สามารถนำมาประกอบเป็นอาหารเมื่อไรก็ได้ เป็นแหล่งโปรตีนคุณภาพดีที่ทุกครัวเรือนควรมีติดบ้านเอาไว้ ไก่ชนนับเป็นสัตว์เลี้ยงที่มีประโยชน์มาก
“ถ้าให้ดีหน่อยก็ควรมีการพัฒนาในเรื่องของสายพันธ์ควบคู่ไปด้วยกัน โดยนำไก่ที่มีลักษณะที่ดีทั้งรูปร่าง ขนาดของลำตัว รวมทั้งลีลาในการชนมาใช้เป็นพ่อแม่พันธุ์ ตรงนี้อาจจะต้องลงทุนสักหน่อยในช่วงแรก แต่ก็เป็นเงินทุนไม่มากนัก ทว่าผลที่ได้กลับมาคุ้มค่าแน่นอน เพราะลักษณะประจำพันธุ์ที่ดีของไก่ชนจะถ่ายทอดให้รุ่นลูกรุ่นหลานได้ไม่รู้จบ ทำให้นอกจากเลี้ยงเป็นสัตว์เลี้ยงและเป็นอาหารแล้ว ยังจำหน่ายสร้างรายได้ที่ดีกลับมาด้วย และยิ่งมีการนำไปปล้ำหรือชนตามสถานชมรม ที่ทุกคนสามารถเข้าถึงได้ ไม่จำเป็นต้องเป็นสนามใหญ่ ๆ และถ้าไก่มีชั้นเชิงที่ดี เข้าตาผู้ที่ชื่นชอบ ราคาไก่ตัวนั้นอาจเพิ่มขึ้นจากเดิมเป็น 100 เท่า 1,000 เท่าเลยที่เดียว หรือเกษตรกรจะตั้งราคาขายเองก็ได้ ”
ข้อดีอีกประการหนึ่งของการเลี้ยงไก่ชน คือ ต้นทุนการเลี้ยงไก่ไม่สูงมาก เนื่องจากไก่ชนเป็นสัตว์พื้นเมืองทีทนทานต่อสภาพแวดล้อมของไทยอยู่แล้ว
การทำเล้าหรือที่อยู่อาศัยก็ทำได้ง่าย ๆ ตามต้นทุนที่มี โครงสร้างอาจใช้วัสดุที่หาได้ในท้องถิ่น ไม่ว่าเป็นไม้ยูคาลิปตัส ไม่ไผ่ ฯลฯ มุงหลังคาด้วยแฝกหรือสังกะสี เพียงเท่านี้ ก็เลี้ยงไก่พื้นเมืองได้แล้ว หรือหากมีต้นไม้ในบริเวณที่เลี้ยง ก็ก็มักอาศัยตามร่มไม้และเกาะกิ่งไม้นอนไม่จำเป็นต้องใช้โรงเรือนก็ได้ แต่หากให้จัดการได้ง่ายขึ้น ก็ควรมีรั้วรอบขอบชิดและมีตาข่ายกั้นเพื่อแยกไก่แต่ละช่วงอายุออกจากันให้ชัดเจน
สำหรับอาหาร การเลี้ยงไก่ชนก็ไม่ยุ่งยากอะไรเลย อาหารหลักก็เป็นจำพวกธัญพืชต่าง ๆ ทั้งข้าวเปลือก ข้าวโพด แต่ช่วงเล็ก ๆ อาจเสริมอาหารข้นเพียงเล็กน้อยเท่านั้น พอโตขึ้นมาไก่มีนิสัยออกหากินเอง หากพื้นที่มีป่า หรือร่มไม้บริเวณกว้าง ๆ ไก่ก็หาอาหารได้เองอย่างเพียงพอ จริง ๆ แล้วมองว่าไก่ชนยิ่งเลี้ยงให้ใกล้เคียงกับธรรมชาติมากเท่าไร ยิ่งมีความแข็งแรงและเก่ง สังเกตว่าไก่ที่จับเข้าเล้าใหม่ ๆ กระพือปีกแรงมาก แข็งแรง ดิ้นแรง แต่เมื่อนำมาขังสุ่มไว้นาน ๆ และจัดการไม่ถูกวิธี ความแข็งแรงก็ดูจะด้อยลงไปด้วย
“แนะนำให้เกษตรกรที่เลี้ยงไกชน เลี้ยงควายควบคู่กันไปด้วย ไก่ชนกับควายถือเป็นสัตว์ที่คู่กัน สามารถเลี้ยงไว้ในคอกเดียวกันได้เลย มูลของควายที่ถ่ายออกมานับเป็นหญ้ามักชั้นดีให้กับไก่ชน เพราะในนั้นมีกากใย มีธาตุอาหาร รวมถึงกรดอะมิโนที่จำเป็นที่ไก่นำไปใช้ได้ทันที ถือเป็นหญ้าหมักธรรมชาติที่มีประโยชน์มาก ทั้งยังสดใหม่ทุกวันด้วย ส่วนมูลที่ไก่กินไม่หมดก็เป็นแหล่งให้แมลงมาวางไข่ กลายเป็นตัวหนอนและแมลงวัยอ่อน ซึ่งก็ให้ไก่มาคุ้ยเขี่ยขึ้นมากินได้วันหลัง ซึ่งหากเลี้ยงไก่ชนควบคู่กับการเลี้ยงควายแทบไม่ต้องให้อาหารเลยก็ได้ ส่วนควายก็กินหญ้าเพียงอย่างเดียว ต้นทุนต่ำมาก แต่ทว่าสัตว์ทั้ง 2 ชนิดนี้ต่างก็มีมูลค่าที่สูงในปัจจุบัน”
สำหรับมุมมองที่ว่าไก่ชนเป็นการพนัน ประธานธนินท์บอกว่า จริง ๆ แล้วในสังคมมีการพนันหลากหลาย ประเภทมาก ทั้งที่ถูกและผิดกฎหมาย
ซึ่งสามารถเข้าถึง ได้ง่ายและเกือบตลอดเวลา แต่สำหรับการพนันในเกมกีฬาไก่ชนนั้น ต้องแยกออกเป็น 2 ประเด็น ประเด็นแรกคือการเดิมพัน ซึ่งหากนำไก่ไปชนก็จะ มีการตกลงถึงเงินเดิมพันกัน อาจมีตั้งแต่หลักร้อยไป จนถึงหลักล้าน แล้วแต่ความสมัครใจของเจ้าของไก่ หรือผู้ที่นำไปออกชน ตรงนี้ก็มีหลากหลายปัจจัยมาเกี่ยวข้อง ทั้งเรื่องของความมั่นใจในไก่ของตนเอง ไม่ว่า เป็นสายพันธุ์ การฝึกซ้อม รวมทั้งเงินทุนของเจ้าของไก่ และแฟนคลับที่ร่วมสนับสนุน เงินเดิมพันสูงก็ยิ่งทำให้ การชนมีความเร้าใจและเป็นที่ติดตามมากขึ้น
นอกจากผู้ชนะจะได้คว้าเงินเดิมพันนั้นไปแล้ว เงินเดิมพันดังกล่าวยังเป็นสิ่งที่กำหนดมูลค่าของไก่ – ตัวนั้นอีกด้วย อย่างเช่นหากชนเดิมรวม 100,000 บาท ก็ทำให้ไก่ตัวที่ชนะมีมูลค่า 100,000 บาททันที ทั้งยังทำให้ลูกหลานของตัวที่ชนะเป็นที่ต้องการและมีมูลค่าตามไปด้วย ก่อเกิดเป็นธุรกิจใหม่ของผู้เลี้ยงไก่ชน ๆ ได้ คือการเพาะลูกไก่จำหน่าย จึงเป็นเหตุผลว่าทำไมทุกคนต่างต้องการเดิมพันที่สูง
อีกประเด็นก็คือ ผู้ชมที่มีการทายว่าไก่ตัวไหนจะแพ้หรือชนะ ซึ่งก็มีการพนันขันต่อกันเกิดขึ้นภายในสนามชนไก่ และมีการต่อรองราคา เช่น 5-4, 3-2, 7-4, 2-1, 3-1 ฯลฯ ตลอดการชน การพนันตรงนี้เชื่อว่ามีคนเพียงไม่กี่กลุ่มเท่านั้นที่เข้าใจในระบบการเล่นและเล่นเป็น เพราะเป็นเรื่องที่ค่อนข้างยาก ต้องพิจารณาให้เป็นว่าตัวไหนเป็นต่อหรือเป็นรอง และราคาที่เอ่ยออกไป รวมถึงยกมือเพื่อพนันกับคนที่เสนอราคานั้น ก็เป็นในลักษณะตัวต่อตัว ซึ่งจดจำกัน ได้ยากมากสำหรับมือใหม่ ทำให้นักพนันไก่ชนหน้า ใหม่ ๆ เกิดขึ้นน้อยมาก หลายคนที่เคยเข้าไปชมในสนาม หรือแม้แต่ผู้ที่เลี้ยงไก่ออกชนที่เล่นการพนันตรงนี้ ไม่เป็นก็มีให้เห็นทั่วไป
อย่างไรก็ตาม ไม่ว่าเป็นการเดิมพันหรือเป็นการพนันขันต่อกันในสนาม เบื้องหลังนั้นคือการเลี้ยงดู ฝึกซ้อมและการดูแลเอาใจใส่เป็นอย่างดี โดยใช้ระยะเวลานานเป็นปีถึงนำไก่ไปชนและเกิดเป็นการพนันอย่างที่เห็นได้ แต่ต้องยอมรับด้วยว่าไม่ใช่ไก่ทุกตัวจะออกชนได้ลูกไก่ที่เกิดขึ้นมาแม้มาจากพ่อแม่ที่เก่งและผ่านการ ไป เลี้ยงดูเป็นอย่างดี บางตัวก็ไม่เก่ง หรือบางตัวอาจมีฝีเท้าที่ดีแต่บ่อยครั้งก็นำไปออกที่ไม่ได้ เพราะบางครั้งอาจป่วยช่วงที่จะออกชน บาดเจ็บระหว่างการฝึกซ้อม น้ำหนักมากไปน้อยไปก็ทำให้ไม่มีคู่ชน ตลอดจนความสมบูรณ์ของไก่เอง จึงเป็นเหตุผลว่าทำไมไก่ที่ได้ชนในสนามใหญ่ ๆ ถึงมีมูลค่าที่สูง
“เกษตรกรทุกคนสามารถเลี้ยงไก่ชนได้ เป็นอาชีพที่น่าส่งเสริม โดยเฉพาะในชนบท ไก่ชนเข้ามามีบทบาทอย่างมากทั้งในเรื่องแหล่งอาหาร การสร้างรายได้ รวมทั้งสร้างความสนุกสนานเพลิดเพลิน แม้ไม่ต้องเลี้ยงเพื่อออกชนในสนามเกษตรกรก็มีรายได้จากไก่ชนได้ไม่ยาก และยิ่งหากเลี้ยงเป็น เลี้ยงดี กระทั่งออกตีได้ ไก่ชนตัวนั้นจะมีมูลค่าที่เพิ่มขึ้นอย่างแน่นอน” ประธานธนินท์ กล่าวในที่สุด
